Rechterlijke beslissingen die niet uitgaan van een arbeidsrechtbank kunnen de verdeling uitvaardigen van de kinderbijslag tussen echtgenoten of ex-echtgenoten. Met de nota 1990/13 werden de uitbetalingsinstellingen er op gewezen dat het ontvangen van een deurwaardersexploot dat hen de beslissing van een vrederechter meedeelt hen verplicht de kinderbijslag te storten aan de aangeduide persoon. Geldt dit ook wanneer een rechter van een rechtbank van eerste aanleg, of deze rechtbank zelf, een andere persoon aanduidt dan de persoon die volgens ons de bijslagtrekkende is? Hoe kan men dergelijke tussenkomsten wettigen en moet men ze als dwingend beschouwen?
Antwoord van de Directie Juridische Studiën van 27 april 1992. Ref.: E2152/Contr./FN/KR. (uittreksel)
Wanneer de vrederechter, de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg of de rechtbank van eerste aanleg zelf, op het vlak van scheiding uitspraak doen tussen echtgenoten, uitsluitend op basis van het burgerlijk recht, zijn zij niet bevoegd om uitspraak te doen inzake art. 69 G.W.
Vervolgens dient men de precieze aard te bepalen van bepaalde beslissingen genomen tijdens het huwelijk (tot de overschrijving van de eventuele beslissing die de scheiding uitspreekt) door de bovengenoemde rechters, die ingeroepen kunnen worden tegen instellingen die kinderbijslag verschuldigd zijn.
Werkwijze voor een vrederechter in een stadium dat al dan niet een scheiding voorafgaat:
De vrederechter kan binnen de begrenzingen die hij nuttig acht een van de echtgenoten machtigen iedere som verschuldigd door derden te ontvangen in plaats van de andere echtgenoot.
Indien de bewuste sommen kinderbijslag zijn, moet men het feit benadrukken dat de overdracht van de sommen waartoe door de vrederechter beslist werd als totaal verschillend moet beschouwd worden van een aanduiding van een nieuwe bijslagtrekkende. De schuldeiser van de uitkeringen blijft dezelfde, maar een andere persoon kan, eventueel gedeeltelijk, zijn plaats innemen.
Art. 221 van het Burgerlijk Wetboek stelt dat:
Het vonnis kan worden ingeroepen tegen alle tegenwoordige of toekomstige derden-schuldenaars, na een kennisgeving hun door de griffier op verzoek van de echtgenoot-eiser gedaan.
Wanneer het vonnis ophoudt gevolg te hebben, bericht de griffier zulks aan de derden-schuldenaars.
De griffier vermeldt in zijn kennisgevingen wat de derde-schuldenaar moet betalen of moet ophouden te betalen.
Hieruit volgt dat indien de kennisgeving van een beslissing die tot de overdracht van sommen machtigt aan een fonds wordt gericht door de griffie van een vrederechtbank, dan moet het fonds zich onmiddellijk voegen naar de bepalingen van de uitgesproken beschikking, zelfs indien deze geen uitvoerbare titel met zich brengt.
De gedaagde echtgenoot kan het fonds niet dwingen hem de sommen te betalen waarvan hij de schuldeiser blijft, en dit voor de tweede maal.
Indien het fonds daarentegen aan de gedaagde echtgenoot betaalt, moet het een tweede maal betalen aan de aanklagende echtgenoot.
Maatregelen genomen tijdens een scheidingsprocedure
Voorlopige maatregelen genomen door de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg
Art. 1280 van het Gerechtelijk Wetboek stelt dat:
De voorzitter kan gebruik maken van dezelfde bevoegdheden als bij art. 221 B.W. aan de vrederechter zijn toegekend. In dit geval kan zijn beschikking ingeroepen worden tegen alle tegenwoordige of toekomstige derden-schuldenaars, nadat zij hun, op verzoek van een van de partijen, door een gerechtsdeurwaarder zal zijn betekend. Wanneer zij ophoudt haar gevolgen te hebben, krijgen de derden-schuldenaars op dezelfde wijze daarvan bericht ten verzoeke van de meest gerede partij.
De aanklagende echtgenoot is ditmaal voorzien van een waarachtige uitvoerbare titel.
Beslissingen van de rechtbank van eerste aanleg waarbij de aanvraag om scheiding aanhangig gemaakt werd
1° Alimentatie verschuldigd aan de echtgenoot die de scheiding bekomt.
Ook hier is een maatregel mogelijk tot overdracht van sommen. De inroepbaarheid tegen derden hangt af van een kennisgeving per deurwaardersexploot.
2° Alimentatie toegekend voor de opvoeding en het onderhoud van de kinderen.
De rechtbank beschikt over dezelfde machten als die verleend aan de voorzitter van de rechtbank van eerste aanleg.
